Schoorstenen
Schoorsteen bij Spinnerij
De aan de zuidzijde van het carré gelegen FABRIEKSSCHOORSTEEN, is opgetrokken in 1927 in een stijl die invloeden vertoont van het Expressionisme. Eén van de twee fabrieksschoorstenen op het terrein, onder de werknemers aangeduid als “de dikke”.
De schoorsteen, 82 meter hoog, is gebouwd voor afvoer van de spingassen. Over de daken en langs de gevels van de spinnerij en blekerij liepen grote buizen, die de spingassen transporteerden naar de schoorsteen. Oorspronkelijk was er geen afzuiging in de spinnerij en gingen de zuurdampen zo de lucht in. Daardoor stonden de spinners de hele dag in de spingassen. Men kreeg met name uiterst pijnlijke ogen, spinogen genoemd, waarbij dagenlang ieder licht aan de ogen pijn deed. Pas met de komst van afzuiginginstallaties en de afdichtingen van de spinmachines namen deze problemen af. De afvoerbuizen zijn alle nagenoeg verdwenen. In mei 1940 zou de schoorsteen neergehaald moeten worden, omdat hij het Duitse leger een te duidelijk baken zou bieden.
Op 10 mei werden door de genie op ca. 25 meter hoogte reeds negen gaten geboord voor het aanbrengen van springstoffen. Wegens de snelle Duitse inval op deze eerste oorlogsdag werden alle soldaten weggeroepen en kon het werk niet voltooid worden. Vanaf de Grebbeberg probeerde de Nederlandse verdediging later nog een artilleriebeschieting, maar de granaten troffen geen doel.
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Licentie CC-0 (1.0)
Schoorsteen bij ketenhuis
Inleiding
De op de binnenplaats van het oude fabriekscarré gelegen FABRIEKSSCHOORSTEEN, is opgetrokken in 1920 als een vrijstaande, oorspronkelijk 75 meter hoge schoorsteen en opgetrokken in ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Het is één van de twee fabrieksschoorstenen op het terrein, onder de werknemers aangeduid als “de dunne”.
Op 10 mei 1940 zou de schoorsteen neergehaald moeten worden, omdat hij het Duitse leger een te duidelijk baken zou bieden. Wegens de snelle Duitse inval op deze eerste oorlogsdag werden alle soldaten weggeroepen en kon het werk niet voltooid worden. Vanaf de Grebbeberg probeerde de Nederlandse verdediging later nog een artilleriebeschieting, maar de granaten troffen geen doel.
Omschrijving
De schoorsteen is nu ca. 50 meter hoog en bestaat uit een sobere, in felrode radiaalstenen opgemetselde ronde schacht met lichte valling. De buitenwerkse doorsnede van de originele plint bedraagt 6,25 meter. Om de schacht zijn 48 ijzeren trekbanden aangebracht. Aan de oostzijde bevindt zich in de plint nog de originele gietijzeren inspectiedeur.
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Licentie CC-0 (1.0)